معرفی کتاب سلاخ خانه شماره ۵ نوشته کورت ونه گات

کتاب سلاخ خانه شماره پنج با نام اصلی Slaughterhouse‑Five, or The Children’s Crusade: A Duty dance with death در سال ۱۹۶۹ منتشر شد. این کتاب هیاهویی در محافل ادبی آمریکا برانگیخت و منتقدان درباره آن اظهارنظرهای گوناگونی کردند. بعضی آنرا ستودند و گروهی آنرا نکوهیدند. اما همه نسخه های کتاب به زودی به فروش رفت و فیلم بسیار موفقی هم براساس آن ساخته شد که نام ونه گات را بیش از پیش بر سر زبانها انداخت. از آن پس محافل هنری و دانشگاهها و مراکز آموزشی پی درپی برای ایراد سخنرانی از او دعوت به عمل آوردند و کار به جایی کشید که در دانشگاه هاروارد سرگرم تدریس رشته ادبیات داستانی شد و به دریافت جوایز گوناگونی از جمله جایزه ادبی انستیتوی ملی هنر و ادبیات نائل آمد.

تجربیات شخصی کورت ونه گات

کورت ونه گات در ماه دسامبر سال ۱۹۴۴ در جبهه جنگ اسیر نازیها شد و در انباری زیرزمینی که محل نگاهداری لاشه های گوشت بود زندانی شد، در همان هنگام، متفقين، شهر درسدن را بمباران کردند و به روایتی در این بمباران ۱۳۴٫۰۰۰ تن جان خود را از دست دادند.

بعد از این حمله وحشتناک، زندانیانی را که جان سالم به در برده بودند، مامور کردند تا اجساد کشته شدگان را از زیر آوارها بیرون بکشند. ونه گات جزئیات این واقعه را به نحوی زنده و موثر در سلاخ خانه شماره پنج توصیف کرده است.

آنچه تقریبا در همه آثار ونه گات به چشم می خورد وجود شخصی نویسنده و تجربه های عملی او در اکثر حوادث رمان هاست.

در کتاب سلاخ خانه شماره پنج، بیشتر آنچه بر سر «بیلی پیل گریم» شخصیت اصلی رمان که اسیر و زندانی آلمانیهاست می آید، در واقع بر سر خود ونه گات هم آمده است.

خلاصه داستان

بیلی پیل گریم قهرمان داستان که در جنگ شرکت کرده در حال رفت و آمد به یک سیاره دور دست به نام «ترالفامادور» است. او توانسته در زمان حرکت کند و از اتفاقات گذشته و آینده باخبر شود.

ساختار رمان سلاخ خانه شماره پنج

سلاخ خانه شماره پنج فصل های کوتاهی دارد، پاراگراف ها و جمله بندي های جدا از هم که ترکیب آنها ساختمانی بدیع و یک پارچه می آفریند و معنایی کلی را القا می کند. در این کتاب زمان ها در هم آمیخته اند و پایان ماجرا را ما در اول رمان در می یابیم، اما در میان این دو نقطه، از همه رخدادهای زندگی قهرمانان آگاه می شویم. وقایع زندگی قهرمان اول، یک خطی و مستقیم نیست و همین به دور بودن از توالی زمانی، نمایانگر این واقعیت است که او فقط یک موجود شناخته شده و معمولی نیست که تحولات مختلفی را از سر می گذراند، بلکه معجونی از چیزهای گوناگون و زمان های گوناگون است. جنگ و فجایع جنگ هم به صورت استعاره های مهمتری از سرگردانی و وحشت بشری ارائه می شود.

درون مایه کتاب سلاخ خانه شماره ۵

ونه گات در این سلاخ خانه شماره ۵، ماجرا را از زاويه ديد چندگانه روایت میکند. قصه او تنها تاکید بر تجربه شخصی خویش به ویژه در بمباران شهر درسدن نیست. او می خواهد معنایِ سمبولیک درسدن را به همه بشریت تعمیم دهد. از این رو، علاوه بر زاویه دید اول شخص (راوی – قهرمان اول) که يقيناً، میدان دید و معنای رمان را به نوعی خاطره شخصی محدود می کند، از زاویه دید سوم شخص و راوی دانای کل نیز برای توصیف و تحلیل وقایع اجتماعی و وضع و موقعیت بشری سود می جوید. او درسدن را با وقایع مرگبار دیگری مثل سدوم و هیروشیما و حتی با مرگهای شخصی دیگر پیوند می زند و به آنها بُعدی جهانی می بخشد. وقایع شخصی و زندگینامه ای و رویدادهای واقعی را با مسائل جهانی و اسطوره ای در هم می تند. همین نوع تعامل در شخصیت اصلی رمان «بیلی پیل گریم»، هم آشکارا دیده می شود، در صحنه ای از کتاب «بیلی ہیلی گریم»، روی صفحه تلویزیون، یک فیلم جنگی را تماشا می کند و از آنجا که قادر است به زمانهای گذشته و حال و آینده سفر کند، حوادث پیش و پس ایام جنگ را هم می بیند.

نویسنده و راوی و قهرمان داستان همه به هم پیوسته اند و وقایع تاریخی و تخیلی پیرامون شهر درسدن، حلقه بسته اند تا پیام اجتماعی نویسنده را بهتر به خواننده القا کنند.

چگونه است که در رمان سلاخ خانه شماره پنج که شالوده ای تاریخی و هدفی جدی دارد، ناگهان ما با بشقاب های پرنده و سفر در بی زمانی رو به رو می شویم؟ در واقع با تکنیک همین آمیزش مستند و فانتزی با واقعیت و تخیل است که ونه گات توانسته است ماهیت و طبیعت واقعیت را دریابد. و شکل بدیعی در داستان نویسی پدید آورد که در آن واقعیت به صورت فانتزی غریبی جلوه گر می شود و همین عناصر فانتزی است که رمان را طنزآمیز می کند و آن را در اوج هیجان و جدی بودن، پرکرشمه و طناز و خنده دار می سازد.

ترجمه کتاب سلاخ خانه شماره پنج

اولین و البته تنها ترجمه معتبر سلاخ خانه شماره ۵ در سال ۱۳۷۲ توسط علی اصغر بهرام بیگی و انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، روانه بازار شده و تا به امروز بارها تجدید چاپ شده است.

منبع:

سلاخ خانه شماره ۵ / کورت ونه گات / ترجمه علی اصغر بهرام بیگی / انتشارات روشنگران و مطالعات زنان