تعلیق جلد دوم از سه گانه راه های آزادی (سن عقل، تعلیق و دلمردگی) است که با شوخ طبعی درمی آمیزد، اما تراژدی را عمیقتر می کند.
حوادث كتاب تعليق (۱۹۴۵) از ۲۳ سپتامبر ۱۹۳۸ با افتتاح مذاکره بين آلمان هیتلری، ایتالیای موسولینی، فرانسه دالاديه و انگلستان چمبرلین آغاز می شود و با امضای معاهده مونیخ (۳۰-۲۹ سپتامبر که به قدرت‌های غربی يك سال فرصت تعلیق جنگ را می داد) پایان می یابد.
خلاصه کتاب تعلیق سارتر
این کتاب چهارصد و چهل و پنج صفحه ای به هشت قسمت ،برابر با هشت روز کنفرانس، تقسیم شده است. طی هر روز گاهی در عرض يك ساعت حوادث داستان بدون کلمه ای توضیح یا اشاره ای به انتقال، از محلی به محل دیگر در فرانسه ، انگلستان، آلمان، چکسلواکی، ایتالیا و افریقا می رود یا از شخصی به شخص دیگر؛ از جمله به ماتیو، بوریس، گومز، دانیل و ایویچ کتاب سن عقل می پردازد. اغلب تغيير صحنه یا اشخاص در يك پاراگراف اتفاق می افتد. گویی سارتر عمدا سر به سر خواننده می گذارد و گیجش می کند، بدین گونه که قتل يك بومی در مراکش به دست يك بلژیکی با گفتگوهایی در فرانسه مخلوط می شود و قسمتی از یک کنسرت در عرشه کشتی در دریا با رفتن سیاستمداران به ساختمان شماره ۱۰ داونینگ استریت در هم می آمیزد. چنین می نماید که سارتر شیوه دست انداختن را از کتاب ایستگاه قطار مانهاتان اثر جان دوس پاسوس گرفته است. ظاهرا هر دو نویسنده این شیوه را از تكنيك سينما گرفته اند.
صفحات نخست کتاب می خواهد فشار غم انگیز آن روزهای آزمایش را در اروپا نشان دهد: چمبرلین در گودسبرگ منتظر است تا به حضور هیتلر برسد. دالاديه درماندگی فرانسه را به اطلاع هیتلر می رساند. بنه در چکسلواکی دستور بسیج صادر می کند. یهودی‌ها از پراگ به پاریس فرار می کنند.
کتاب نشان می دهد که برونه امیدوار است سوسیالیست‌های اروپا که طبقه را بر ملت مقدم می دارند، موضع واحدی علیه جنگ بگیرند. ماتیو به «شکست» خود اعتراف می کند، اما خدمت سربازی را همچون تصمیمی که برای او گرفته شده است، کاملا می پذیرد. دانیل بی صبرانه مارسل را که شکمش بالا آمده و سنگین است، در میان موج پناهندگان با خود می برد و آرزوی انقلابی را دارد که همجنس بازی را محترم بشمارد. بوریس منتظر اعزام به جبهه است و ماتم گرفته که دیگر نخواهد توانست شهرت عظیم خوابیدن با يك دوشس را تحقق بخشد.
روز به روز هیجان و وحشت افزایش می یابد. آن‌گاه ناگهان رادیو خبر زیر را اعلام می کند: معاهده امضاشده است. انگلستان و فرانسه توافق کرده اند که بگذارند هیتلر سرزمین سودت را از چکسلواکی بگیرد. «صلح در زمان ما» قلب صدها میلیون نفر را سرشار از شادی و ذهن يك میلیون نفر را آکنده از شك و تردید می کند. سربازان پراکنده می شوند. به کار و زندگی و به جدال‌ها و زناکاری‌های خود باز می گردند. ماتيو دوباره به تدریس فلسفه در دبیرستان می پردازد. در فرانسه همه چیز به وضع نخست برمی گردد. به همان وضع اطمینان بخش، خسته کننده و بی معنی.
منبع: تفسیرهای زندگی / ویل دورانت / انتشارات نیلوفر
 است که با شوخ طبعی درمی آمیزد، اما تراژدی را عمیقتر می کند.){kind=link}