معرفی کتاب پاییز پدر سالار (خزان خودکامه)

درباره کتاب پاییز پدر سالار (خزان خودکامه)

پاییز پدر سالار  با نام اصلی “El otoño del patriarca”  و ترجمه انگلیسی “The ​Autumn of the Patriarch” سیاسی‌ترین و از نظر سبک پیچیده ترین رمان گارسیا مارکز است. طرح و پیرنگ این تصویر پردازی پر آب و تاب از یک دیکتاتور، شامل اپیزود هایی از زندگانی بسیار طولانی قهرمان داستان است که گفته می‌شود زمانی بین ۱۰۷ تا ۲۳۲ سال را در بر می‌گیرد.

از آنجا که پدر سالار نماینده ترکیبی از تمام مستبدان جهان است نمونه مجسم پلیدی های قدرت مطلق است؛  اما مشخصه بارز پدر سالار تنهایی محسوسی است که ریشه در سوء استفاده از قدرت و کابوس بیمارگونه او از انقلاب دارد. داستان در کشوری در کارائیب اتفاق می افتد؛ چه بسا کلمبیا یا یکی از جزایر گرفتار فقر و خشونت سیاسی و امپریالیسم.

ساختار رمان پاییز پدر سالار

زاویه دید داستان دائماً در حال تغییر است این زاویه دید ها از اول شخص مفرد و جمع به دوم شخص و سوم شخص توسعه پیدا می‌کند بدین ترتیب صداهای روایت کننده منحصر به پدرسالار و دستیاران او نمی مانند و زیردستان پدرسالار را نیز در بر می گیرند.

ساختار کلی پاییز پدر سالار را می‌توان دایره‌ای توصیف کرد زیرا آغاز و پایان آن شرح مرگ قهرمان داستان است. نخستین سطرهای هر بخش نیز با همین رویداد اصلی سر و کار دارند و سخنگویان این قسمتها شهروندان گمنامی هستند که در مقابل مرگ پیشوایشان بهت‌زده مانده‌اند وفروریختن قصرش را خیره خیره می نگرند و از آتیه کشورشان بیمناکند.

درونمایه پاییز پدر سالار(خزان خودکامه)

تک گویی های متعددی که در رمان هستند و شامل ضد و نقیض گوییها، شایعات و دروغ های شاخدار می شوند هرگز به حقیقت نمی پیوندند بلکه جوّ سردرگم کننده اسطوره‌ایی به وجود می‌آورند که بازتاب شرایط نامطلوب زندگی تحت حکومت خشن دیکتاتوری است. در نتیجه برای شهروندان گمنامی که با خواننده نجوا می کنند، پدرسالار به خدایگانی مبدل می‌شود که قادر است مانع زمین لرزه شود، موجب کسوف و خسوف شود و حتی ساعت روز را تعیین کند و همچنین مردم کشورش را پدرانه ارشاد می کند و راه سیاست را به آنها نشان می‌دهد، تا حدی که با مرگ ناگهانی اش آن‌ها دست‌کم برای مدتی نمی‌دانند چگونه رفتار کنند. اما از آنجایی که پدر سالار را هرگز ندیده اند و قطعاً قادر به شناسایی جسد متلاشی شده او نیستند، با به یادآوردن گذشته افسانه‌ای اش و با گل افشانی بر جسدش از او اسطوره ای می سازند.

زبان طنز آمیز گارسیا مارکز

لحن و زبان طنزآمیز و گاه مسخره کننده گارسیا مارکز در پاییز پدر سالار کاملاً مشهود است. مثلاً زمانی که فرزند پدر سالار به دنیا می آید درجه ژنرالی به او اعطا می گردد و از آن پس کودک در کالسکه ریاست جلسات رسمی را بر عهده می گیرد.

همچنین پدرسالار در مقابل نفوذ امپریالیسم خارجی نیز در مانده است و یک نمونه آن این است که شماری از سفیران ایالات متحده، دریای کارائیب را به عنوان گرو در مقابل بهره کلانی که دولت باید برای وام خارجی خود بپردازد می‌خواهند.

خلاصه کتاب پاییز پدر سالار (خزان خودکامه)

می توان گفت تم اصلی داستان، تنهایی پدرسالار است. پدر سالار در طول دوران حکومتش باعث شده است هیچ دوست و همراهی نداشته باشد و کاملاً تنها بماند. نمونه بارز آن اتفاقی است که برای رودریگو آگیلار می‌افتد. فردی که دوست یک عمر پدرسالار نامیده می شود. پدرسالار به دوستش مظنون می‌شود و گمان میکند در یک روز سه‌شنبه معین  آگیلار قصد دارد در یک سرباز خانه شورش برانگیزد و علامت آغاز شورش این است که در مجلس ضیافت آن روز جام خود را به سلامتی رئیس گارد کاخ خواهد نوشید. در شب موعود، وقتی که از آشپزخانه رایحه های دل انگیز بلند می‌شود میهمانان با بی صبری انتظار ورود ژنرال را می‌کشند. سرانجام راس ساعت دوازده نیمه‌شب ژنرال رودریگو دِ آگیلار را دراز به دراز روی یک سینی نقره وارد می کنند در حالیکه که او را با گل کلم و شاخه‌های برگ مو تزیین کردند و در ادویه جات خوابانیده و در فر پختند و آماده برای تناول زیردستان گرسنه هستند

تنهایی پدرسالار در روزهای آخر عمرش از همیشه بیشتر شده  و در شب های آخر عمرش به مرگ را بیش از پیش بر بالای سرش احساس می کند او درمانده و وحشت زده قربانی تنهایی قدرتش می‌شود و وقتی زیردستان آزاد شده اش را می بیند که به خیابان‌ها ریختند این تنهایی بیش از همیشه پررنگ‌تر می‌شود.

بهترین ترجمه رمان پاییز پدر سالار

اولین ترجمه از این کتاب توسط حسین مُهری و انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۵۸ به چاپ رسید. بدون شک یکی از ترجمه های معتبر پاییز پدر سالار نیز همین ترجمه هست. در سالهای اخیز نیز این کتاب توسط کیومرث پارسای (انتشارات آریابان) و اسدالله امرایی (انتشارات ثالث) ترجمه شده است. نسخه ترجمه اسدالله امرایی با عنوان “خزان خودکامه” به چاپ رسیده است. البته چند ترجمه نیز توسط سایر ناشرین به چاپ  رسیده است.

نسخه ترجمه اسدالله امرایی (خزان خودکامه) با توجه به تازه بودن و تسلط و سابقه مترجم، به نظر گزینه مناسبی برای مطالعه این کتاب هست. البته از ترجمه حسین مهری نیز نمی توان به سادگی گذشت. اینکه ترجیح میدهید یک ترجمه قدیمی را مطالعه کنید یا یک ترجمه جدید، انتخاب با شماست. پیشنهاد کتابلازم هر دو ترجمه هست.